Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) bir nöropsikiyatrik bozukluktur ve çocukluk çağından başlayarak yetişkinliğe kadar sürebilir. Bu durum, kişinin dikkatini sürdürmede zorluklar yaşamasına, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi davranış problemleri sergilemesine neden olabilir. Bu yazıda, DEHB'nin belirtileri, nedenleri, tedavisi ve ailelerin DEHB'li çocuklarına nasıl yardımcı olabileceği hakkında öneriler ele alınacaktır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri

DEHB belirtileri, çocukların yaşına ve gelişim düzeyine göre değişebilir, ancak genellikle aşağıdakileri içerir:

• Dikkat eksikliği: Dikkat süresinin kısa olması, dikkat dağınıklığı, işleri tamamlamakta zorluk, organizasyon problemleri, unutkanlık, kolayca sıkılma veya dikkatini başka şeylere yönlendirme.
• Hiperaktivite: Duramama, aşırı hareketlilik, yerinde duramama, sürekli olarak el ve ayaklarını oynatma, konuşma, dürtüsellik, sıraya uyma veya beklemekte zorluk.
• Dürtüsellik: Sıraya uymama, konuşma sırasını beklememe, başkalarını kesme, beklemekte zorluk, öz kontrol eksikliği.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Nedenleri

DEHB'nin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, beyindeki kimyasal dengesizlikler, genetik faktörler, düşük doğum ağırlığı, gebelik sırasında annenin sigara veya alkol kullanımı, beyin hasarı veya enfeksiyonları, beslenme bozuklukları ve çevresel faktörler gibi birçok faktörün etkili olduğu düşünülmektedir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavisi

DEHB tedavisinde, ilaç tedavisi, psikoterapi, eğitim ve diğer tedavi yöntemleri kullanılabilir. İlaç tedavisi, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini azaltmaya yardımcı olan uyarıcı ilaçlar gibi çeşitli ilaçları içerebilir. Psikoterapi, bireysel veya grup terapisi olarak uygulanabilir ve çocukların kendilerini ifade etmelerini, duygusal kontrol ve öz kontrol becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir. Eğitim, öğretmenlerin DEHB'li çocukların öğrenme stillerini anlamalarına ve uygun öğrenme ortamları sağlamalarına yardımcı olabilir. Diğer tedaviler arasında, aile terapisi, davranışdeğiştirme terapisi, destek grupları ve diyet değişiklikleri yer alabilir. Çocukların DEHB ile yaşamak zorunda oldukları ve tedavi sürecinde ailelerin desteği oldukça önemlidir.

Ailelerin DEHB'li Çocuklarına Yardımcı Olabilecekleri Öneriler

1. Aileler çocuklarının özelliklerini ve zayıf yönlerini anlamalıdır. Bu, çocukların özelliklerine göre uygun bir öğrenme ortamı sağlamalarına yardımcı olacaktır.
2. Çocuklara sınırlar koyma ve kurallar koyarak düzenli bir yapı sağlama, çocukların güvenliğini ve davranışlarını kontrol etmelerine yardımcı olabilir.
3. Pozitif pekiştirme yöntemi kullanarak, çocukların olumlu davranışlarını takdir edin ve onları ödüllendirin. Böylece çocuklar kendilerine güven kazanacak ve daha fazla olumlu davranış sergileyeceklerdir.
4. Çocukların kendilerini ifade edebilecekleri bir ortam sağlamak, çocukların duygularını anlamalarına ve kontrol etmelerine yardımcı olabilir.
5. Ailelerin, öğretmenlerle birlikte çalışarak çocukların öğrenme ortamlarını iyileştirmeleri ve eğitim planlarını özelleştirmeleri önemlidir.
6. Ailelerin, sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz programı ile desteklemeleri, çocukların dikkat ve odaklanma becerilerini artırmalarına yardımcı olabilir.
7. Çocuklara zaman yönetimi becerileri ve organizasyon becerileri öğretin. Bu, çocukların işlerini tamamlama ve sorumluluk alabilme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacaktır.
8. Ailelerin destek gruplarına katılarak diğer ebeveynlerle iletişim kurması ve deneyimlerini paylaşması, çocukları için daha iyi bir destek ağı oluşturmalarına yardımcı olabilir.

Sonuç olarak, DEHB, çocukların dikkat, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri sergilediği bir nöropsikiyatrik bozukluktur. İlaç tedavisi, psikoterapi, eğitim ve diğer tedaviler kullanılarak tedavi edilebilir. Ailelerin, çocukların özelliklerini anlayarak uygun öğrenme ortamları sağlamaları, pozitif pekiştirme yöntemi kullanmaları ve destek gruplarına katılmaları, DEHB'li çocuklar için daha iyi bir yaşam kalitesi sağlayabilir.